Welkom

Welkom op de website van het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek. TGE stelt zich ten doel de kwaliteit van de morele bezinning op actuele veranderingen binnen de gezondheidszorg te bevorderen. Verschillende invalshoeken, benaderingen en levensbeschouwingen komen aan bod.

Publiceren in TGE?
Bekijk de auteursrichtlijnen

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Artikelen in de categorie: Redactioneel ×
Redactioneel

Wat kunnen we leren van zieke zorgverleners?

Jaren geleden maakten Amerikaanse medisch-ethici een fascinerend boek over hun eigen ervaringen als kankerpatiënt (Dresser, 2012). Ze leerden er veelvuldig van. In de praktijk bleek autonomie bijvoorbeeld behoorlijk uitdagend. 

Redactioneel

Natuur, mens en gezondheid in balans

We kunnen niet meer om klimaatverandering heen. De opwarming van de aarde, stijging van de zeespiegel, extreme weersomstandigheden, de verdwijning van soorten werden al lang aangekondigd, maar worden nu steeds meer daadwerkelijk merkbaar om ons heen voor iedereen. We staan voor een enorme opgave: klimaatverandering ...

Redactioneel

Ethiek van leefstijl en preventie

In de even huiveringwekkende als virtuoze roman Corpus delicti (2009) schetst Juli Zeh een samenleving waarin elke burger verplicht is gezond te leven en daardoor gelukkig te zijn. Ziek zijn wordt beschouwd als een misdaad waarvoor iemand zal moeten boeten. Eigen schuld. 

Redactioneel

De solidariteit van passende zorg

Bij de ethische beschouwing van Ghislaine van Thiel en Féline Scheijmans in dit nummer van TGE (p.30) moest ik denken aan het hedendaagse pleidooi voor passende zorg (zie ZiN/NZa, 2020). Het artikel bespreekt de zogenaamde Pakketsluis – een beleidsmaatregel die de toelating van dure geneesmiddelen in het basispakket...

Redactioneel

Humaniteit vergt tegenmacht

Eén van de grondleggers van de Nederlandse medische ethiek, Paul Sporken, beschouwt ‘authentieke humaniteit’ als de basisnorm van ethiek (Sporken, 1972). Het is de taak van de ethiek om de inhoud van menselijkheid in allerhande situaties zodanig te verhelderen dat zij richting kan geven aan ons handelen. Humaniteit ...

Redactioneel

Wikken en wegen: de juiste balans vinden met betrekking tot diversiteit in de gezondheidszorg

Diversiteit en inclusiviteit in de gezondheidszorg zijn belangrijk. Dat is een breed gedragen visie. Het ontwikkelen van een diverse en inclusieve (gezondheids)organisatie staat op vele agenda’s, is onderwerp van beleidsdagen en komt terug in visies en missies van gezondheidsinstellingen. Maar wat nu precies deze co...

Redactioneel

Health care humanities als medicijn

Wie de analyse van Piemonte (2018) leest over hoe het Amerikaanse medisch onderwijs dokters vormt en waar het misgaat, zit middenin een urgente discussie. Die discussie behelst de vraag hoe we gezondheidszorg menselijk kunnen houden in tijden waarin het beeld van geneeskunde als objectieve, technische en op natuurwe...

Redactioneel

Wet- en regelgeving en de symbolische ordening van de werkelijkheid

Wie de laatste maanden het nieuws heeft gevolgd, weet dat abortus volop in de belangstelling staat. De discussie in de Verenigde Staten over dit onderwerp is hoog opgelopen en enorm gepolariseerd. Het debat is ingekaderd in termen van ‘pro-life’ of ‘pro-choice’, waar de ene groep de absolute beschermwaardigheid van ...

Redactioneel

Het lichaam als bron voor ethische en filosofische reflectie in de gezondheidszorg

Dankzij antropologen en sociologen weten we dat ons lichaam verre van een vanzelfsprekend gegeven is (Moore & Casper, 2015; Shaw, 2015). Neem bijvoorbeeld de wijze waarop we omgaan met lichaamsvocht zoals bloed, speeksel, zweet, urine, ontlasting, tranen, enzovoort (zie Moore & Casper, p.72). Al deze verschillende v...

Redactioneel

Filosofie van het virus

Terwijl het virus in het najaar van 2021 opnieuw bezig is met een stevige comeback, organiseerde de Vereniging voor Filosofie en Geneeskunde (VFG) een jaar geleden haar jaarcongres onder de titel “Filosofie van het Virus”. De coronacrisis dwingt ons voortdurend tot urgente inspanningen en maatregelen die de hele sam...

Redactioneel

Ethiekonderwijs in de artsenopleiding: naar een health care humanities benadering

Al eerder publiceerde TGE (nr.2, 2020) onder de noemer Ethiekondersteuning – zorgethische perspectieven een serie artikelen die zijn ontstaan binnen de module ‘Ethische competenties in zorg- en welzijnsorganisaties’, die onderdeel is van de master Zorgethiek (Universiteit voor Humanistiek). Een opvallende bijdrage a...

Redactioneel

De dynamiek van geïnformeerde toestemming

Een groep Canadese onderzoekers vroeg jaren geleden aan een panel van bioethici wat de grootste gezondheidsethische uitdagingen zijn voor patiënten en hun families (Breslin et al, 2005). Daar rolde een intrigerende top tien van uitdagingen uit. Zeker drie van die tien uitdagingen hadden betrekking op besluitvorming ...

Redactioneel

COVID-19 – medisch-ethische, zorgethische en onderzoeksethische aspecten

Terwijl het kabinet zich ten aanzien van het beleid om de coronacrisis te bestrijden laat adviseren door een Outbreak Management Team (OMT) met artsen, infectiologen, virologen en microbiologen, is het maatschappelijk debat over de crisis en de genomen maatregelen toch vooral een ethisch debat. In dit themanummer va...

Redactioneel

Dokter ziek van controle?

De Vereniging voor Filosofie en Geneeskunde (VFG) organiseert ieder jaar in de herfst een congres over filosofische thema’s in de gezondheidszorg. Dit themanummer verschijnt in aansluiting op het congres, dat op zaterdag 9 november 2019 plaatsvond in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch, met als thema de vraag: ...

Redactioneel

De ethische relevantie van ‘Samen’

Alleen samen krijgen we corona onder controle”. Met deze spreuk wil onze regering haar burgers bewegen de preventieve maatregelen na te leven om de COVID-19 infectie te beteugelen. Tegelijkertijd is de inherent menselijke wens om samen te zijn − van studentenfeesten tot barbecues en religieuze bijeenkomsten − de oor...

Redactioneel

De coronacrisis en de noodzaak van mondiale antwoorden

Op het moment dat dit nummer van TGE verschijnt, is het bijna vier maanden geleden dat de eerste besmetting met het coronavirus werd vastgesteld in Nederland. De snelle verspreiding van het virus en het beleid om de pandemie in te dammen hebben een enorme impact. In meerdere opzichten was de ethiek van de gezondheid...

Redactioneel

Redactioneel: Twee actuele medisch-ethische kwesties

Redactioneel bij TGE nr. 1, jaargang 30, 2020

Redactioneel

Redactioneel themanummer ‘Ik eet, dus ik ben’

Eten is niet alleen voeding. Wat wij eten, hoe wij eten, met wie wij eten en wat wij erbij denken en doen als wij eten of niet eten, het hangt samen met onze geschiedenis, onze cultuur, ons zelfbeeld en onze identiteit. Zeg mij wat u eet, en ik zal u zeggen wie u bent.

Redactioneel

De ethiek van de autonomie van ouders met een verslaving

Er is grote zorg om kinderen van ouders met een alcoholafhankelijkheid. De zorg voor deze gezinnen is zeer complex, en hulpverleners ervaren vaak ethische dilemma’s. Dit themanummer behandelt dit onderwerp in verschillende artikelen en is samengesteld door gastredacteuren Anke Snoek en Dorothee Horstkötter.

Redactioneel

Moreel beraad - impact en tragiek

Dat moreel beraad in de praktijk van de zorg in rap tempo aan populariteit gewonnen heeft, is al vaker geconstateerd op deze plek. Dat rappe tempo geldt evenzeer voor het onderzoek naar moreel beraad. Een recente review van de literatuur over de impact die moreel beraad kan hebben in de klinische praktijk vatte 25 e...

Redactioneel

De spannende praktijk van genetische ontwikkelingen

Redactioneel van hoofdredacteur dr. Gert Olthuis

Redactioneel

Macht, gezondheid en politiek

Redactioneel bij het themanummer 'Macht, Gezondheid en Politiek'

Redactioneel

Wilsbeschikkingen en de toetsing van euthanasie

Redactioneel

Redactioneel

De kloof tussen zorglulkoek en ervaringen van patiënten

Redactioneel door hoofdredacteur Gert Olthuis.

Redactioneel

15 jaar euthanasiewet

Redactioneel door Carlo Leget, en Joke Lemiengre.

Redactioneel

Ziekte en gezondheid op de snijtafel

Redactioneel door Eric van de Laar en Gert Olthuis.

Redactioneel

Moreel beraad in de zorg

Redactioneel door Gert Olthuis.

Redactioneel

Medische ethiek als strijdtoneel

Redactioneel door Gert Olthuis.

Redactioneel

Voltooid leven – enkele observaties bij een actueel debat

Redactioneel door Gert Olthuis.

Redactioneel

De moraal van digitaal

Redactioneel door Gert Olthuis en Steven Dorrestijn.

Redactioneel

Het Paul Sporken geluid

Redactioneel door Gert Olthuis.

Redactioneel

Mooie woorden waarmaken

Redactioneel door Gert Olthuis.

Redactioneel

Evidence based medicine doorgelicht

Redactioneel door Jenny Slatman en Wendy Kieboom.

Redactioneel

De kloof tussen zeggen en doen

Redactioneel door Gert Olthuis.

Redactioneel

De maatschappelijke relevantie van medische ethiek

Redactioneel door Gert Olthuis.

Redactioneel

Gezamenlijke besluitvorming – ideaal en praktijk

Redactioneel door Gert Olthuis en Thijs Tromp.