Welkom
Welkom op de website van het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek. TGE stelt zich ten doel de kwaliteit van de morele bezinning op actuele veranderingen binnen de gezondheidszorg te bevorderen. Verschillende invalshoeken, benaderingen en levensbeschouwingen komen aan bod.
Publiceren in TGE?
Bekijk de auteursrichtlijnen
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieOpgroeien als kind van een ouder met psychische problemen
Casus
Ingrid Brummelhuis
Annemarie is een 40-jarige vrouw die in behandeling is vanwege haar recidiverende depressie. Ze heeft tweemaal eerder een protocollaire depressiebehandeling doorlopen met beperkt positief gevolg. In gesprek met haar behandelaar wordt gesproken over haar ervaringen met het opgroeien als kind van een ouder met psychis...
Breaking the chain
Psychiatrisch commentaar
Dr. Guus Eeckhout
Deze casus over KOPP-problematiek is een goed initiatief. Niet zelden wordt psychische problematiek van generatie op generatie doorgegeven. Erkenning en herkenning hiervan biedt kansen om deze keten van intergenerationele overdracht te doorbreken.
De vanzelfsprekendheid van ‘filial obligations’
Ethisch commentaar
Dr. Ghislaine van Thiel
De vragen die Annemarie heeft, gaan over invloedrijke relaties in haar leven en over hoe zij beter voor zichzelf kan zorgen. Uit de beschrijving van haar situatie is te lezen dat de verantwoordelijkheden en verplichtingen die voortkomen uit de relaties die Annemarie heeft met haar ouders en zoon, leiden tot schuldge...
Casus: Een plots overlijden
De praktijkondersteuner Huisarts GGZ (POH-GGZ) krijgt per e-mail een verzoek voor inzage van een medisch dossier. Het verzoek komt van de ouders van de 18-jarige Maaike.
Behoefte aan reflectie en duidelijkheid na een suïcide
Medisch commentaar
Dr. Floris A. van de Laar
Als een patiënt onverwacht overlijdt door suïcide dan schokt dat ook de huisarts. Hoewel de mate van impact natuurlijk onvergelijkbaar is met dat voor de naasten, is de emotionele reactie vergelijkbaar.
De blik verleggen
Ethisch commentaar
Dr. Mirjam Houtlosser
De ouders van Maaike zijn enorm verdrietig en wanhopig. Hun dochter heeft een einde aan haar leven gemaakt. Zij willen haar dossier hebben. Hoe begrijpelijk. Daar komt nog bij dat de ouders van Maaike zelf ook patiënten in de praktijk zijn.
Over emotionele belangen en doorbreking van het beroepsgeheim
Juridisch commentaar
Prof. mr. Corrette Ploem
De POH-GGZ kan het medisch dossier van de dochter zeker niet zomaar aan de ouders overhandigen, hoe invoelbaar hun verzoek daartoe ook is. Dat hangt samen met het medisch beroepsgeheim dat ‘over het graf heen reikt’.
Casus Omgaan met klachten
Casus
De familie van mevrouw A. dient een klacht in. De mail van de klachtenfunctionaris valt plompverloren in de mailbox van de nefroloog aan het einde van een vermoeiende poli. Mevrouw A., 78 jaar, was lang onder controle wegens een chronisch nierprobleem.
Begrensde medische mogelijkheden?
Medisch commentaar op de casus
Dr. Karin Janssen van Doorn
Chronisch nierfalen komt wereldwijd bij ongeveer 10% van de mensen voor. Meestal begint het sluimerend en zonder klachten, maar het kan uiteindelijk evolueren naar terminaal nierfalen met nood aan nierfunctie-vervangende therapie, zoals dialyse of een niertransplantatie.
Er komt een klacht bij de dokter…
Ethisch commentaar op de casus
Dr. Guus Timmerman
Aan het einde van een vermoeiende poli komt bij de nefroloog een e-mail binnen met een klachtenbrief van de familie van een overleden patiënt. Een klacht is altijd vervelend, zeker als die niet verwacht wordt en dan ook nog op een moment dat het lastig is om ervoor open te staan.
Klacht: een gratis advies voor het verbeteren van de zorg?
Juridisch commentaar op de casus
Mr. dr. Rachèl van Hellemondt
Uit onderzoek van Laarman et al. blijkt dat artsen zich na een klacht vaak aangevallen en machteloos voelen. Het voelt vaak voor de arts, en voordat je het weet is dat ook zo, dat hij/zij tegenover de patiënt is komen te staan.
Leefstijl in de spreekkamer: vast onderwerp of laissez faire?
Casus
Op een verjaardagsfeestje van een vriend raakt Nicolien Haas, huisarts (35 jaar) in gesprek met Jaq Pietersz (55 jaar). Jaq is een veelgevraagd grafisch vormgever en prijst zich gelukkig met het Bourgondische leven dat hij leidt. Dat is hem ook aan te zien, hij heeft duidelijk overgewicht. Het gesprek verloopt gemoe...
Een goed gesprek met uitleg over de spelregels
Medisch commentaar op de casus
Prof. dr. Pim Assendelft
Leefstijl speelt bij veel aandoeningen een rol, en het wetenschappelijk bewijs hieronder wordt steeds sterker. In veel van de richtlijnen staat expliciet dat een of meer leefstijlfactoren aan de orde zouden moeten komen. Preventie en een gezonde leefstijl worden gezien als een van de manieren om de gezondheidszorg q...
Leefstijl in de spreekkamer: aankaarten of laissez faire?
Ethisch-juridisch commentaar op de casus
Dr. Suzanne Metselaar en mr. dr. Brenda Frederiks
Jaq is duidelijk op zoek naar een huisarts van het type ‘U vraagt, wij draaien’. Hij legt de verantwoordelijkheid voor zijn klachten buiten zichzelf en vraagt de arts om een ‘snelle’ medische oplossing. Respect voor zijn keuzes en wensen moet leidend zijn in de invulling van de zorgplicht van de arts.
...Dilemma balans ‘paaien’ versus ‘plagen’
Maatschappelijk commentaar op de casus
Dr. John A.J. Dierx, MPH
Vele (para)medische hulpverleners weten prima wat nodig is voor een duurzame oplossing voor de kwalen waar cliënten mee komen. Maar ze benoemen is moeilijk omdat het niet voldoet aan de verwachting waarmee die cliënt komt, zoals in de casus treffend verwoord met: “Want ik wil natuurlijk wel een goeie dokter die me h...
Als ouders een arts weigeren bij hun kind
Dr. Charlie Obihara
Casus 1
Tijdens een nachtdienst meldt zich een jonge vrouw van rond de dertig met haar 8-jarige zoontje bij de spoedkamer. Ze waren niet via de huisartspost (HAP) aangekondigd. De jongen heeft hevige buikpijn. Wanneer de nachtzuster om de reden van zelfverwijzing vraagt, geeft de moeder aan dat ze daar (daarmee be...
Medisch commentaar
Wij kunnen de geschiedenis niet veranderen, vandaag wel
Prof. dr. Michèl Willemsen
Opnieuw vraagt collega Charlie Obihara aandacht voor de persoonlijke ervaringen in zijn professionele leven, werkend als kinderarts in een groot ziekenhuis in Tilburg. Hij bevindt zich “in een positie waarin ik mijn mond open kan trekken” (Paauw, 2022), en doet dat gelukkig ook. Dit keer door twee korte casus te del...
Ethisch commentaar
ANNA en NIVEA als oplossing?
Dr. Krista Tromp
Oppassen voor vooronderstellingen, vooroordelen en aannames, dat is wat mij bij blijft als ik deze casuïstiek lees. Mogelijke vooroordelen van de patiënten en hun familieleden, maar ook de mogelijke vooronderstellingen van de betrokken zorgprofessionals en vervolgens ook weer de aannames van mijzelf als lezer van de...
Casus: Voor de dertigste keer…
Dr. Rik Gerritsen, dr. Erwin J.O. Kompanje, Vincent Bol MSc en dr. Andrea Ruissen
Janneke wordt voor de dertigste keer opgenomen op een bewaakte afdeling (medium care of intensive care) van een academisch ziekenhuis in verband met een tentamen suïcide. Ze is in de psychiatrie bekend met niet-aangeboren hersenletsel (NAH), gedragsproblemen en chronische suïcidaliteit. De zelfmoordpogingen variëren...
Casus: Altijd transparant over medische informatie?
Casus: T. Smorenburg MA, M. van Beurden PhD, C.H. Smorenburg PhD, drs. M. Bol en mr. drs. I. Kist
Mevrouw Jansen is 46 jaar en zij heeft een erfelijk verhoogd risico op borst- en eierstok-/eileiderkanker. In 2013 ondergaat zij een borstsparende operatie wegens een voorstadium van borstkanker. In 2014 worden preventief beide borsten en beide eierstokken/eileiders verwijderd. Hierbij worden geen verdachte afwijkin...
Casus: Naar een vaccin voor COVID-19
Karin Janssen van Doorn, MD, PhD
Sinds december 2019 is de wereld in de ban van een nieuw virus (SARS-CoV-2), dat voor het eerst werd vastgesteld in Wuhan, China en tot een wereldwijde pandemie heeft geleid. Het virus veroorzaakt een ziekte, die we kennen als ‘coronavirus disease 2019’ (COVID-19). Hoewel de manifestatie van het virus heterogeen is ...
Juridisch commentaar: Besmettingsstudies met coronavirus niet bij voorbaat ontoelaatbaar
Mr. dr. Corrette Ploem
Een van de vragen uit de casus is of gezonde vrijwilligers, tussen de 18 en 45 jaar oud, in het kader van de zoektocht naar (het beste van) een COVID-19 vaccin, het coronavirus (SARS-CoV-2), zoals het in de natuur voorkomt – het wilde type of een gemanipuleerd en gedeeltelijk verzwakt virus – toegediend mogen krijge...
Ethisch commentaar: Ethisch verantwoord onderzoek naar een vaccin voor COVID-19: vragen bij ‘Human Challenge Studies'
Dr. Els Maeckelberghe
De zoektocht naar een goed vaccin tegen SARS-CoV-2 laat wetenschappers over de hele wereld overuren draaien. Een groot publiek belang staat op het spel: de gezondheid van (kwetsbare) mensen en het publieke leven. Op 20 oktober 2020 werd in Groot-Brittannië een trial aangekondigd waarbij in januari 2021 vrijwilligers...
Medisch commentaar: Vrijwilligers infecteren met COVID-19: welk doel heiligt dit middel?
Dr. Frans Th. M. Huysmans
In deze casus (TGE, 2021 (1) wordt het ‘gecontroleerd humaan infectiemodel’ voorgesteld om de ideale dosis van een vaccin tegen COVID-19 te bepalen. Twee vragen worden opgeworpen: moet bij besmetting het zogeheten wilde virus worden gebruikt of een verzwakte of gemodificeerde variant en kan remdesevir als ‘rescue th...
Nawoord Uit de praktijk
Karin Janssen van Doorn, MD, PhD
De voorgestelde casus dateert van mei 2020. De ernst van de coronapandemie was inmiddels duidelijk en wetenschappers probeerden medicatie en vaccins te ontwikkelen om de pandemie in te dammen en zieken te genezen. De werking van het SARS-CoV-2 virus was niet goed bekend. Een ‘challenge studie’ is een manier om meer ...