Welkom

Welkom op de website van het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek. TGE stelt zich ten doel de kwaliteit van de morele bezinning op actuele veranderingen binnen de gezondheidszorg te bevorderen. Verschillende invalshoeken, benaderingen en levensbeschouwingen komen aan bod.

Publiceren in TGE?
Bekijk de auteursrichtlijnen

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Opinie

Zorgethisch onderzoek doen: een propositie - Een weerwoord aan D. Willems

De zorgverleners en bestuurders van het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg begonnen in 2009 in samenwerking met de universiteit een zorgethisch onderzoeksprogramma: Menslievende zorg (2009-2014). Baart & Vosman deden er nauwgezet verslag van en schreven bovendien diverse Engelstalige artikelen over de opbrengsten. ...

Weten

Werken als medisch-ethisch onderzoeker in het buitenland. Een verslag uit Oslo

Wil je in de academische wereld blijven werken na het behalen van je doctorsgraad, dan is het tegenwoordig heel verstandig om een periode in het buitenland te werken. Het idee is dat je daarmee je blikveld verruimt. Je leert nieuwe manieren van werken, maakt kennis met andere onderzoeksmethoden, en kan elkaars data ...

Columns

Stt...Zorg gevraagd...

Dieke Westerduin studeert geneeskunde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ze schreef deze column in het kader van een eerstejaars Vrije keuzemodule waarin onder andere de vraag ‘Wat is zorg?’ aan de orde kwam.

Redactioneel

De moraal van digitaal

Redactioneel door Gert Olthuis en Steven Dorrestijn.

Weten

Solidariteit in een tijdperk van mobiele en gepersonaliseerde gezondheid

Apparaten voor self-tracking (zelfmeting) maken een toekomst mogelijk waarin mensen meer betrokken worden bij de controle op hun eigen gezondheid. Praktijken van zelfmeting geven vorm aan solidariteit op een manier die niet noodzakelijkerwijs aansluit bij de manier waarop een beroep wordt gedaan op deze waarde in he...

Weten

Solidariteit opnieuw definiëren

Tamar Sharon laat in haar artikel zien dat dergelijke aanspraken op waarden, zeker wanneer deze in ethische discussies worden gehanteerd, een hoog abstractieniveau hebben, temeer omdat één en dezelfde waarde vaak tot twee totaal verschillende standpunten kan leiden. Zij spreekt daarom liever van ‘enactment’; de uito...

Weten

De privacy-vriendelijke zorgcamera die mensen desondanks niet wilden

In dit artikel kijken we naar de moraal van techniek door op een gestructureerde manier de impacts van producten te analyseren. We introduceren daarvoor de Product Impact Tool, met gebruik van voorbeelden uit de zorgtechnologie. Vervolgens illustreren we de toepassing van deze tool aan de hand van de casus van een “...

Weten

Het implementeren van e-health – een ethische blik

‘E-health amper gebruikt in de zorg’ kopt een artikel op de website van Zorgvisie (8 juli 2015). De drie e-healthdoelstellingen die het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in een Kamerbrief over e-health en zorgverbetering (2 juli 2014) heeft geformuleerd
zijn nauwelijks bereikt volgens het nieuwsbericht.

Weten

Innovatie als deugd

In gesprek met Jan Kremer. Professor dr. Jan Kremer is gynaecoloog, hoogleraar patiëntgerichte innovatie bij IQ Healthcare en adviseur van de Raad van Bestuur van het Radboudumc. Jan Kremer was een van de sprekers tijdens het congres De Moraal van Digitaal op 9 oktober 2015, dat gehouden werd ter gelegenheid van het...

Weten

E-healthtechnologie in het gebruik

In de kamerbrief van 2 juli 2014 wordt de stimulans van e-health verdedigd met de verwachting dat zelfmanagement de kwaliteit van leven van chronische patiënten kan verhogen. De beloftes zijn dat als zowel chronisch zieken als overige Nederlanders via apps op hun smartphones, internetapplicaties of draagbare sensore...

Weten

‘An app a day keeps the doctor away’

Er bestaan tegenwoordig vele apps die ons helpen om gezond te leven met behulp van onze smartphone, privé en op ons werk. In feite gaat het hier om interactieve technologie die speciaal ontworpen is om onze houding, ons gedrag of beide zonder dwang te beïnvloeden. Dit zijn voorbeelden van ‘persuasive technology’ (PT...

Weten

Leestafel

Appelo M. Leren lijden.
Delespaul P, Milo M, Schalken F, Boevink W & Os J van. Goede GGZ! - Nieuwe concepten, aangepaste taal en betere organisatie.

Leestafel

Loenen G van. Lof der onvolmaaktheid. Waarom zelfbeschikking niet genoeg is om goed te leven en te sterven.

Weten

Leestafel

Slors M, Bruin L de & Strijbos D. Philosophy of mind, brain and behaviour.

Redactioneel

Het Paul Sporken geluid

Redactioneel door Gert Olthuis.

Weten

Sterke verhalen uit het ziekenhuis

Met behulp van de zorgethische theorie van Joan Tronto wordt gereflecteerd op vier rol-afstemmingspatronen tussen zorgverleners en patiënten, geïdentificeerd in een onderzoek naar patiëntervaringen uit het ziekenhuis. Op voorhand uitgaan van een autonome patiënt doet geen recht aan de variëteit in verwachtingen van ...

Opinie

Wat kunnen verhalen veranderen?

Prof. dr. Tineke A. Abma geeft een reactie op het artikel van Tromp, Sools en Egmond 'Sterke verhalen uit het ziekenhuis'.

Opinie

Mag een arts een amputatieverzoek van een persoon lijdend aan ‘Body Integrity Identity Disorder’ inwilligen?

‘Body Integrity Identity Disorder’ (BIID) is een zeldzaam verschijnsel waarbij een persoon een intens en blijvend verlangen heeft om een (deel van een) ledemaat te amputeren. Dit artikel behandelt de vraag of een arts een amputatieverzoek van een persoon lijdend aan BIID mag inwilligen.

Weten

Een andere kijk op lichamelijke heelheid

Irene Vos analyseert op heldere wijze wat de ethische overwegingen zijn bij het al dan niet inwilligen van een amputatieverzoek bij een BIID-patiënt. Zij laat zich daarbij leiden door de bekende 4 principes ‘weldoen’, ‘niet-schaden’, ‘autonomie’ en ‘rechtvaardigheid’. Dr. Jenny Slatman geeft een reactie op het artik...

Weten

Pionieren in de medische ethiek

De jarenlange inzet van hoogleraar gezondheidsethiek Inez de Beaufort creëerde de bloeiende afdeling ‘Medische ethiek en filosofie’ bij het Erasmus MC. Als medisch ethicus is zij ook actief in vele adviesorganen, bijvoorbeeld als erelid bij de Gezondheidsraad in Den Haag. Ethiek-studente Anne Schaap interviewde haar.

Praktijkonderzoek

Een vluchteling met voetschimmel en keelpijn

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

Weten

De meerwaarde van effectief altruïsme voor de gezondheidszorg

"Een paar jaar geleden kwam een jonge vrouw op mijn consultatie, omdat zij was opgeroepen om stamcellen te geven aan een onbekende acceptor. Op mijn vraag waarom ze donor wilde zijn, antwoordde zij dat ze aan het begin van ieder jaar een goede daad bedacht. Ze wist niet voor wie en in welk land waar ook ter wereld e...

Weten

Een Belgische brochure over orgaandonatie na euthanasie: weinig aandacht voor de ethische bedenkingen

"Een persoon die om euthanasie verzoekt en tevens de wens te kennen geeft orgaandonor te willen zijn, bij wie geen medische contra-indicaties bestaan, is een geschikte kandidaat voor een Non-Heart-Beating-Procedure.” Dit schreef dr. Erwin J.O. Kompanje in 1999 in zijn proefschrift. Hij schetste een fictieve casus, w...

Weten

De patiënt echt terug?

Bespreking van het boek 'De patiënt terug van weggeweest. Werken aan menslievende zorg in het ziekenhuis'. Dit boek is een verslag van een vijf jaar durend project (2009-2014) om de zorg in het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg ‘menslievender’ te maken.

Weten

Leestafel

Lange F de. Loving later life –an ethics of aging.

Weten

Leestafel

Bos R ten. Bureaucratie is een inktvis.

Weten

Leestafel

Blok J de, Suichies H, Vogelpoel L & Jansen T (red). Het alternatief voor de zorg – humaniteit boven bureaucratie.

Weten

Leestafel

Harskamp A van, Meynen G & Siertsema B (red.). Worden wij betere mensen? Essays over morele vooruitgang.

Weten

Leestafel

Gawande A. Sterfelijk zijn. Geneeskunde en wat er uiteindelijk toe doet.
Wobbes Th & Muijsenbergh M van den (red.). Baas over eigen lichaam? Dilemma’s rond zelfbeschikking en gezondheid.

Weten

Leestafel

Bruntink R & VPTZ Nederland. Over de dood gesproken. Stilstaan bij vragen rond leven en sterven.

Redactioneel

Mooie woorden waarmaken

Redactioneel door Gert Olthuis.

Weten

Morele reflectie in de zorgpraktijk: hoe mooie woorden waar te maken?

Begin jaren negentig zette Dr. Els Maeckelberghe haar eerste schreden op het pad van de klinisch ethische conferenties. Het was de pionierstijd wat betreft het invoeren in het medisch onderwijs van wat we vandaag de dag morele deliberatie of moreel beraad noemen. Dr. Els Maeckelberghe blikt terug op deze meer dan tw...

Weten

De must van middelmatigheid

In deze bijdrage verkennen we hoe vier vormen van middelmatigheid hefbomen kunnen zijn voor betere zorg indien ze worden erkend en leiden tot bezonnenheid, bescheidenheid, mildheid en lankmoedigheid. We besluiten met een korte bespreking van de spanningsvolle verhouding tussen de persoonlijke inzet van zorgdragers e...

Weten

Moreel beraad bij de koffieautomaat

Zou een methodisch kritisch-ethische reflectie ook niet in een korter gesprek, bij wijze van spreken in een één-tweetje bij het koffiezetapparaat, mogelijk zijn? Hoe zo’n kort gesprek over een ethische kwestie, in het voorbijgaan, op de gang, tijdens de lunch, of misschien aan het bed bij de patiënt, aan te pakken?

Weten

Ingrijpende gebeurtenissen op de werkvloer: nog één dode baby en ik stop

Dat vrouwen de bevalling soms als traumatisch ervaren of zelfs een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) ontwikkelen is inmiddels onder de meesten verloskundigen en gynaecologen, wel bekend. Maar hoe ervaren wij zelf de soms spannende, nare of verdrietige situaties die we tijdens ons werk meemaken? In dit artikel ...

Opinie

Nog één dode baby en ik begin echt te leven

Jean-Jacques Suurmond, PhD Supervisor, theoloog en publicist, geeft een reactie op het artikel 'Ingrijpende gebeurtenissen op de werkvloer: nog één dode baby en ik stop.' van Dr. Mariëlle (M.G.) van Pampus.