Welkom
Welkom op de website van het Tijdschrift voor Gezondheidszorg en Ethiek. TGE stelt zich ten doel de kwaliteit van de morele bezinning op actuele veranderingen binnen de gezondheidszorg te bevorderen. Verschillende invalshoeken, benaderingen en levensbeschouwingen komen aan bod.
Publiceren in TGE?
Bekijk de auteursrichtlijnen
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieKlopt het? Werken vanuit het hart als perspectief op het nieuwe zorgen
Mr. drs. Marius Buiting
Marius Buiting is directeur van de Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders in de Zorginstellingen (NVTZ). Hij is arts en jurist en verdiepte zich in de organisatie van de gezondheidszorg in Nederland. Samen met Wouter Hart schreef hij het boek 'Verdraaide organisaties. Terug naar de bedoeling.' Marcia Smits spra...
Regelarme zorg – terug naar de bedoeling
Gerrit Leene en Roel Ligthart Bosch
In 2011 deed de staatssecretaris van VWS een oproep aan zorgaanbieders om mee te doen aan het Experiment RegelArme Instellingen (ERAI), met als motto: minder regels, meer handen aan het bed. Stichting Philadelphia Zorg heeft zich hiervoor aangemeld en voerde het project uit vanaf eind 2011. In dit artikel wordt besc...
Waarom zorgdragers zorg verdienen
Drs. Wout Huizing
Moral distress, compassiemoeheid of zelfs een burn-out. Het zijn reële risico’s voor zorgverleners en een van de oorzaken daarvan is dat zij zich moeten bezighouden met randvoorwaarden in plaats van met de kernwaarden van zorg. Dit artikel biedt een analyse en geeft tips voor de zorg voor hen die zorgen.
Moreel beraad als verlengstuk van dagelijks overleg
Dr. Hans van Dartel
Boekbespreking van 'Dilemma’s in kaart. Methode voor moreel beraad in de zorg.' van Marije Stegenga.
Leestafel
Hoven M van den & Kole J (red.). Even stilstaan. Beroepsethiek in de jeugdzorg.
O’Keefe Aptowicz I. Dokter Mütters Medische Mirakels.
Leestafel
Hees M van, Nys T & Robeyns I (red). Basisboek Ethiek.
Leestafel
Vanlaere L. & Burggraeve R. Gekkenwerk. Kleine ondeugden voor zorgdragers.
Leestafel
Holtzer L. De 7 privileges van de zorg.
Evidence based medicine doorgelicht
Jenny Slatman en Wendy Kieboom
Redactioneel door Jenny Slatman en Wendy Kieboom.
Evidence-based medicine in crisis?
Dr. Timo Bolt en prof. dr. Frank Huisman
Ondanks de vele successen van evidence based medicine (EBM) verkeert de beweging momenteel in een crisis. Dit is de boodschap van een recent, veelvuldig aangehaald artikel in de British Medical Journal, geschreven door Trisha Greenhalgh, Jeremy Howick en
Neal Maskrey, drie uitgesproken exponenten van de EBM-beweging...
Evidence-based policy als reflexieve praktijk
Prof. dr. Roland Bal
Prof. dr. Roland Bal gaat in op de vraag: Wat kunnen we leren van evidence-based medicine?
“Hier klopt iets niet”: het pluis/niet-pluis gevoel als onderdeel van EBM?
Erik Stolper, MD, PhD
Zo’n tien jaar geleden begon Erik Stolper, huisarts, samen met anderen een onderzoek naar het pluis/niet-pluisgevoel in de huisartsenpraktijk. Dat onderzoek werd met de nodige scepsis verwelkomd. In 2010 verdedigde hij zijn proefschrift 'Gut Feelings in General Practice', en ondertussen wordt het pluis/niet-pluisgev...
Into the wild – een nieuw avontuur voor de publieke gezondheidszorg
Prof.dr. Klasien Horstman
Om in de huidige, nogal onvoorspelbare wereld van betekenis te zijn, moet de publieke gezondheidszorg Epistemische idealen en praktijken ontwikkelen die recht doen aan de eervoudigheid van gezondheid in het wild. Zo stelt prof. dr. Klasien Horstman.
Over richtlijnen, protocollen en goed hulpverlenerschap
Mr. dr. Wendy Kieboom
Evidence based medicine, oftewel geneeskunde op basis van bewijs, is het expliciet, oordeelkundig en consciëntieus gebruikmaken van het beste beschikbare bewijs bij het maken van een keuze voor de behandeling van een patiënt. Maar past deze benadering binnen de eisen die het gezondheidsrecht aan hulpverleners stelt?...
Evidence based medicine en autonomie vanuit het perspectief van een (chronische) patiënt
Dr. Lottie van Starkenburg
Bij gelijkwaardige behandelopties bepalen arts en patiënt via shared decision making (SDM) samen de persoonlijk beste keuze. Wat gelijkwaardige keuzes zijn, daarover heeft de patiënt echter nog weinig te vertellen. Als patiënten de voorkeur geven aan een andere optie, dan kan er spanning ontstaan tussen patiënt en z...
Een alternatief voor de DSM methodiek
Drs. Wilma Göttgens
Boekbespreking van 'De DSM-5 voorbij; persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ'. Het boek is geschreven om tegemoet te komen aan de dringende behoefte om een richting te vinden naar oplossingen voor diagnostiek in de psychiatrie.
Een pilletje tegen de liefde
Boekbespreking van de roman 'Efter' van Hanna Bervoets. het boek draait om de (fictieve) ziekte Love Affection Disorder (LAD) – een verslaving aan liefde. In Efter wordt LAD neergezet als een aandoening die officieel is opgenomen in de DSM V (‘appendix-II’), en daarmee een stoornis is.
De uniciteit van de patiënt
Drs. Mary Biezeman-Roest
Drs. Mary Biezeman-Roest schrijft een recensie over het boek 'De kwetsbare patiënt' van Paul Goderis.
Van veel kleurige poppetjes naar één fel schermpje
Dr. Rob Houtepen
Dr. Rob Houtepen brengt Personalized Evidence Based Medicine in beeld.
Goed dat Nederland het Biogeneeskundeverdrag niet ratificeert
Het commentaar van Martin Buijsen op het besluit van de Nederlandse kabinet om definitief af te zien van ratificatie van het Biogeneeskundeverdrag, en de bijval die hij daarvoor van Henk ten Have kreeg (TGE 2015; 25 (3)), vragen volgens prof. dr. Govert den Hartogh om een korte reactie. Vervolgens geeft Martin Buijs...
Leestafel
Borry P & Matthijs G. Iedereen geniaal. Humane genetica in woorden & cartoons.
Leestafel
Ganzevoort R, Hegger A, Groot-Kopetzky B de, Kips M, Tijdink D, Smedt P de, Fruyt K de, Rector G, Beek I van. Geschonden vertrouwen.
Leestafel
Glas G e.a. Zuinig op zin. Aandacht voor zingeving als kostenpost en als winstfactor in de zorg.
Leestafel
Slatman J. Our strange body. Philosophical reflections on identity and medical interventions.
De kloof tussen zeggen en doen
Gert Olthuis
Redactioneel door Gert Olthuis.
Niet-invasieve prenatale tests: onderzoek naar de houding van aanstaande en jonge moeders in Vlaanderen
Momenteel kunnen zwangeren in verschillende Belgische ziekenhuizen en laboratoria terecht voor de niet-invasieve prenatale test (NIPT). Verschillende buitenlandse onderzoeken tonen aan dat vrouwen een positieve houding hebben ten opzichte van deze test. In dit artikel rapporteren we de resultaten van een bevraging b...
Nederland en het Biogeneeskundeverdrag
Prof. Dr. Martin Buijsen
Het kabinet heeft besloten het Biogeneeskundeverdrag niet aan het parlement ter goedkeuring voor te leggen. Hiermee is zij teruggekomen op haar voornemen om dit verdrag te ratificeren. De argumenten waarmee dit kabinet het verdrag uiteindelijk terzijde schuift, zijn op misvattingen gestoeld en duiden op onbegrip van...
Over de wenselijkheid van reflectie over de eigen dood door de arts
Resy Sanders, dr. Marcel Becker en dr. Wim Dekkers
De centrale stelling van deze bijdrage is dat reflectie over de eigen dood meerwaarde heeft voor de terminale palliatieve zorgverlening. Deze stelling is mede ingegeven door enkele prikkelende uitspraken van de filosoof, arts en schrijver Bert Keizer.
“Ethiek moet je niet opdringen maar inzetten waar het gewenst is”
Dr. Hans van Dartel
Dr. Hans van Dartel was werkzaam als verpleegkundige, en later als universitair docent ethiek verbonden aan het LUMC. Momenteel is hij als voorzitter respectievelijk extern ethicus verbonden aan een tweetal commissies ethiek in de gehandicaptenzorg. Ook is Van Dartel o.a. voorzitter van de Commissie ethiek van koepe...
De belofte en ethische grenzen van ‘nudging’ voor de gezondheidszorg
Jasper Zuure
'Nudging’ is het anticiperen op het voorspelbare gedrag van mensen door doelbewust de keuzearchitectuur te wijzigen zonder opties te verbieden of financiële prikkels substantieel te wijzigen. Nudging staat ook wel bekend als ‘een duwtje in de ‘goede’ richting’. Dit artikel
bespreekt de belofte en ethische grenzen va...
Gespeeld Beraad: Moral Agency Theater als methode voor toegepaste medische ethiek
Susan S. Stocker, PhD
Moral Agency Theater workshops hebben tot doel moreel handelen te activeren. In een workshop krijgen zorgverleners de mogelijkheid te leren door moreel lastige praktijksituaties na te spelen en vervolgens samen te beraadslagen over alternatieve manieren van handelen. In dit artikel beschrijf ik kort het verloop van...
Broeder Damiaan
Drs. Antoine de Haan
Een nieuwe opvatting over gezondheid doet de ronde. Arts-onderzoeker Machteld Huber werkte het uit in haar proefschrift (2014). Centraal daarin staat het begrip ‘positieve gezondheid’.
De maatschappelijke relevantie van medische ethiek
Gert Olthuis
Redactioneel door Gert Olthuis.
Een narratief opgestelde wilsverklaring voor euthanasie in geval van dementie
Ad Nuijten, Dr. Els Maeckelberghe en Bavo van der Poel
Artikel 2.2. van de Wtl, kortweg Euthanasiewet, handelend over een in wilsbekwaamheid geschreven wilsverklaring tot levensbeëindiging, staat nog steeds ter discussie. In dit artikel wordt geargumenteerd dat een narratief opgestelde wilsverklaring behulpzaam zou kunnen zijn om te duiden wat met name de patiënt met de...
Geen eenvoudige oplossingen
Prof. dr. Cees Hertogh
Reactie van prof. dr. Cees Hertogh, o.a. hoogleraar ouderengeneeskunde & ethiek van de zorg en Hoofd sectie ouderenonderzoek en universitair netwerk ouderenzorg (UNOVUmc) op het artikel van Nuijten en co-auteurs over de de narratieve wilsverklaring die het levensverhaal van de patiënt schetst.
Veiligheidsprogramma’s in de zorg: een gemankeerde benadering van professionele zorg?
Dr. Hans van Dartel
De meest bekende manier waarop veiligheid tegenwoordig moreel wordt geproblematiseerd houdt verband met de aantasting van de privacy. Wanneer dat gebeurt, gaat het in de regel om de verhouding tussen staat en burgers en is het achterliggende thema de publieke of staatsveiligheid. Patiëntveiligheid is van een andere ...