Welkom

Volgens de WHO-definitie is kwaliteit van leven het centrale doel van de palliatieve zorg. Daarmee is het ook een belangrijke uitkomstmaat geworden die onder meer door middel van vragenlijsten nagestreefd wordt. In deze bijdrage stellen de auteurs kritische vragen bij deze ontwikkeling.

Gezondheidseconomen werken met begrippen als QALY (quality adjusted life years) en ICER (incremental cost-effectiveness ratio) om advies te geven bij die keuzes. Dit artikel bespreekt de nadelen van de QALY en stelt de huidige beslissingscriteria inzake vergoeding van behandelingen op basis van kosteneffectiviteit i...

In de discussie over de kwaliteit van leven speelt het begrip waarde van het leven nauwelijks een rol. Prof. dr Govert den Hartogh, emeritus hoogleraar ethiek UvA, vindt dat onterecht.

Tijdens het VFG jaarcongres 2013 'Kwaliteit van Leven' voerden prof. dr Suzanne van de Vathorst en drs Robert Pangalila een publiek gesprek met elkaar over de betekenis van het begrip kwaliteit van leven in de praktijk van de kindergeneeskunde en de revalidatie van jonggehandicapten. Marjanne van Zwol zocht hen op o...

Boekbespreking van 'Over(-)behandelen, ethiek van de zorg voor kwetsbare ouderen' van T. Boer, M. Verkerk en D.J. Bakker.

In deze bijdrage pleit dr. Ineke bolt voor een grotere rol van de esthetische chirurg en hun beroepsorganisaties: behalve patiëntenautonomie is ook welzijn een belangrijke waarde in het ethische kader voor esthetische chirurgie en geneeskunde.

In Nederland kan een minderjarige vanaf 12 jaar om euthanasie verzoeken, mits akkoord van de ouders en vanaf 16 jaar mits de ouders zijn ingelicht. Vanaf een leeftijd van 12 jaar kan een minderjarige het onderscheid maken tussen op reis gaan (en terug thuiskomen) en doodgaan (niet meer terugkomen) en kan hij als vol...

Wouter Schrover bespreekt de negatieve waardering van afhankelijkheid op basis van het boek 'Ik omhels je met duizend armen' van Ronald Giphart

Lagro-Janssen T. Oogwenk. Een genderblik op huisartsenzorg.

Dedding D & Slager M. (red.) 2013. De Rafels van Participatie in de Gezondheidszorg: Van participerende patiënt naar participerende omgeving.

De Hartogh G, Jacobs F, Van Willigenburg T. Wijsgerige ethiek. Hoofdvragen, discussies en inzichten.

Haak N van den. De machinemens. De machinemetafoor in de geneeskunde en in het denken over ziekte en gezondheid.

Canters N & Meira-Kochetkova T. ZorgBasics Ethiek.

Redactioneel door Gert Olthuis.

‘De vervuiler betaalt’; meer premie bij ongezond gedrag lijkt op het eerste gezicht wellicht rechtvaardig, maar aan een dergelijke differentiatie in premie op basis van leefstijl kleven allerlei ethische bezwaren. In dit artikel worden enkele belangrijke bezwaren uiteengezet.

Bij een dreigende vroeggeboorte van een extreme prematuur staan betrokkenen voor de keuze tussen het na geboorte wel of niet actief
opvangen van het kind. Een derde scenario lijkt echter ook mogelijk: een afwachtend beleid, waarbij de behandelbeslissing tot na de geboorte wordt uitgesteld. Aan dit scenario zitten vo...

Professor dr. Marcus Düwell is vanaf 2002 werkzaam aan de universiteit Utrecht. Hij heeft eerder 10 jaar gewerkt als coördinator en adjunct directeur van het ethiek instituut in Tübingen. Redactielid Elleke Landeweer ging bij hem langs.

In 'Uit de praktijk' wordt elke editie een waargebeurde casus besproken.

Over de thematische wetsevaluatie ‘Zelfbeschikking in de zorg’. Het is een ambitieus project geweest, uitgevoerd door een breed samengestelde onderzoeksgroep, waarvan het resultaat waardering verdient. Of het ook verder helpt, is een vraag die niet zomaar is te beantwoorden.

Op 24 februari vond het jaarsymposium van de Nederlandse Vereniging voor Bioethiek plaats, met als centrale vraag: wat is de bijdrage van ethiek in de wetsevaluaties? Zowel ethici als niet-ethici probeerden hierop een antwoord te formuleren. Hieronder een kort verslag.

Boekbespreking van 'Ziek van gezondheid. Voor elk probleem een pil?' van I. Devisch.

Over 'Gloed' van Sándor Márai.

Boekbespreking van 'Ethics, Health Policy and (anti-)Aging: Mixed Blessings' van M. Schermer & W. Pinxten.

Oderwald A, Neuvel K &Tilburg W van (red.). Het verwarde brein. Hersenziekten in fictie.

Wobbes Th & Muijsenbergh M van den (red.). Genoom bewust. Belasting of belofte?

Ippel P. De binnenkant. De praktijk van recht en ethiek in de psychiatrie.

Solomon A. Far from the Tree: Parents, Children and the Search for Identity.

Redactioneel door Gert Olthuis.

Vanuit een genetisch deterministische denkwijze zal inzage in ons genoom het menselijke bestaan in hoge mate voorspelbaar maken. De film Blueprint (2003) lijkt daarin in eerste instantie mee te gaan: een kind wordt verwekt louter en alleen met de bedoeling om een onvoltooid levensproject alsnog te continueren. Uitei...

Het mensbeeld van de transformerende geneeskunde heeft zijn wortels in de verlichting. Het is een beeld van de mens die zelf over zijn leven en lichaam beschikt, die zijn lichaam als maakbaar ziet en die naar verbetering streeft. Aan de hand van de discussie over mensverbetering (human enhancement) wordt dit mensbee...

Enerzijds proclameert de hedendaagse palliatieve zorg een holistisch mensbeeld. Anderzijds is in de zorgpraktijk en het wetenschappelijk onderzoek de aandacht voor de lichamelijke dimensie het grootst en het meest sterk ontwikkeld. In deze bijdrage wordt de spanning tussen beide paradigma’s en bijbehorende mensbeeld...

In deze bijdrage betoogt dr. Wim Dekkers dat het huidige mensbeeld in de geneeskunde veel minder filosofisch is onderbouwd dan dat van de antropologische beweging. Daarnaast plaatst hij enkele kritische kanttekeningen bij de eenzijdige nadruk die tegenwoordig wordt gelegd op autonomie en onafhankelijkheid.

In het voetspoor van fenomenologie en antropologische geneeskunde heeft Wim Dekkers de mens in de geneeskunde centraal gesteld in onderwijs en onderzoek. Dat was noodzakelijk omdat de vooruitgang van de medische wetenschap in de tweede helft van de vorige eeuw een reductionistische benadering van de mens met zich me...

Wanneer we ons afvragen welke mensbeelden we er impliciet op na houden in de gezondheidszorg, lijken we onszelf eenzijdig te identificeren met patiënten en vergeten we zomaar professionals. Maar ook hen is natuurlijk niets menselijks vreemd.

Boekbespreking van 'Beter. Over ethiek en gezondheidszorg' van Mary Biezeman-Roest.

Martien Pijnenburg