Welkom

Irene Vos analyseert op heldere wijze wat de ethische overwegingen zijn bij het al dan niet inwilligen van een amputatieverzoek bij een BIID-patiënt. Zij laat zich daarbij leiden door de bekende 4 principes ‘weldoen’, ‘niet-schaden’, ‘autonomie’ en ‘rechtvaardigheid’. Dr. Jenny Slatman geeft een reactie op het artik...

De jarenlange inzet van hoogleraar gezondheidsethiek Inez de Beaufort creëerde de bloeiende afdeling ‘Medische ethiek en filosofie’ bij het Erasmus MC. Als medisch ethicus is zij ook actief in vele adviesorganen, bijvoorbeeld als erelid bij de Gezondheidsraad in Den Haag. Ethiek-studente Anne Schaap interviewde haar.

In 'Uit de praktijk' wordt in elk nummer een waargebeurde casus besproken.

"Een paar jaar geleden kwam een jonge vrouw op mijn consultatie, omdat zij was opgeroepen om stamcellen te geven aan een onbekende acceptor. Op mijn vraag waarom ze donor wilde zijn, antwoordde zij dat ze aan het begin van ieder jaar een goede daad bedacht. Ze wist niet voor wie en in welk land waar ook ter wereld e...

"Een persoon die om euthanasie verzoekt en tevens de wens te kennen geeft orgaandonor te willen zijn, bij wie geen medische contra-indicaties bestaan, is een geschikte kandidaat voor een Non-Heart-Beating-Procedure.” Dit schreef dr. Erwin J.O. Kompanje in 1999 in zijn proefschrift. Hij schetste een fictieve casus, w...

Bespreking van het boek 'De patiënt terug van weggeweest. Werken aan menslievende zorg in het ziekenhuis'. Dit boek is een verslag van een vijf jaar durend project (2009-2014) om de zorg in het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg ‘menslievender’ te maken.

Lange F de. Loving later life –an ethics of aging.

Bos R ten. Bureaucratie is een inktvis.

Blok J de, Suichies H, Vogelpoel L & Jansen T (red). Het alternatief voor de zorg – humaniteit boven bureaucratie.

Harskamp A van, Meynen G & Siertsema B (red.). Worden wij betere mensen? Essays over morele vooruitgang.

Gawande A. Sterfelijk zijn. Geneeskunde en wat er uiteindelijk toe doet.
Wobbes Th & Muijsenbergh M van den (red.). Baas over eigen lichaam? Dilemma’s rond zelfbeschikking en gezondheid.

Bruntink R & VPTZ Nederland. Over de dood gesproken. Stilstaan bij vragen rond leven en sterven.

Redactioneel door Gert Olthuis.

Begin jaren negentig zette Dr. Els Maeckelberghe haar eerste schreden op het pad van de klinisch ethische conferenties. Het was de pionierstijd wat betreft het invoeren in het medisch onderwijs van wat we vandaag de dag morele deliberatie of moreel beraad noemen. Dr. Els Maeckelberghe blikt terug op deze meer dan tw...

In deze bijdrage verkennen we hoe vier vormen van middelmatigheid hefbomen kunnen zijn voor betere zorg indien ze worden erkend en leiden tot bezonnenheid, bescheidenheid, mildheid en lankmoedigheid. We besluiten met een korte bespreking van de spanningsvolle verhouding tussen de persoonlijke inzet van zorgdragers e...

Zou een methodisch kritisch-ethische reflectie ook niet in een korter gesprek, bij wijze van spreken in een één-tweetje bij het koffiezetapparaat, mogelijk zijn? Hoe zo’n kort gesprek over een ethische kwestie, in het voorbijgaan, op de gang, tijdens de lunch, of misschien aan het bed bij de patiënt, aan te pakken?

Dat vrouwen de bevalling soms als traumatisch ervaren of zelfs een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) ontwikkelen is inmiddels onder de meesten verloskundigen en gynaecologen, wel bekend. Maar hoe ervaren wij zelf de soms spannende, nare of verdrietige situaties die we tijdens ons werk meemaken? In dit artikel ...

Jean-Jacques Suurmond, PhD Supervisor, theoloog en publicist, geeft een reactie op het artikel 'Ingrijpende gebeurtenissen op de werkvloer: nog één dode baby en ik stop.' van Dr. Mariëlle (M.G.) van Pampus.

Marius Buiting is directeur van de Nederlandse Vereniging voor Toezichthouders in de Zorginstellingen (NVTZ). Hij is arts en jurist en verdiepte zich in de organisatie van de gezondheidszorg in Nederland. Samen met Wouter Hart schreef hij het boek 'Verdraaide organisaties. Terug naar de bedoeling.' Marcia Smits spra...

In 2011 deed de staatssecretaris van VWS een oproep aan zorgaanbieders om mee te doen aan het Experiment RegelArme Instellingen (ERAI), met als motto: minder regels, meer handen aan het bed. Stichting Philadelphia Zorg heeft zich hiervoor aangemeld en voerde het project uit vanaf eind 2011. In dit artikel wordt besc...

Moral distress, compassiemoeheid of zelfs een burn-out. Het zijn reële risico’s voor zorgverleners en een van de oorzaken daarvan is dat zij zich moeten bezighouden met randvoorwaarden in plaats van met de kernwaarden van zorg. Dit artikel biedt een analyse en geeft tips voor de zorg voor hen die zorgen.

Boekbespreking van 'Dilemma’s in kaart. Methode voor moreel beraad in de zorg.' van Marije Stegenga.

Hoven M van den & Kole J (red.). Even stilstaan. Beroepsethiek in de jeugdzorg.
O’Keefe Aptowicz I. Dokter Mütters Medische Mirakels.

Hees M van, Nys T & Robeyns I (red). Basisboek Ethiek.

Vanlaere L. & Burggraeve R. Gekkenwerk. Kleine ondeugden voor zorgdragers.

Holtzer L. De 7 privileges van de zorg.

Redactioneel door Jenny Slatman en Wendy Kieboom.

Ondanks de vele successen van evidence based medicine (EBM) verkeert de beweging momenteel in een crisis. Dit is de boodschap van een recent, veelvuldig aangehaald artikel in de British Medical Journal, geschreven door Trisha Greenhalgh, Jeremy Howick en
Neal Maskrey, drie uitgesproken exponenten van de EBM-beweging...

Prof. dr. Roland Bal gaat in op de vraag: Wat kunnen we leren van evidence-based medicine?

Zo’n tien jaar geleden begon Erik Stolper, huisarts, samen met anderen een onderzoek naar het pluis/niet-pluisgevoel in de huisartsenpraktijk. Dat onderzoek werd met de nodige scepsis verwelkomd. In 2010 verdedigde hij zijn proefschrift 'Gut Feelings in General Practice', en ondertussen wordt het pluis/niet-pluisgev...

Om in de huidige, nogal onvoorspelbare wereld van betekenis te zijn, moet de publieke gezondheidszorg Epistemische idealen en praktijken ontwikkelen die recht doen aan de eervoudigheid van gezondheid in het wild. Zo stelt prof. dr. Klasien Horstman.

Evidence based medicine, oftewel geneeskunde op basis van bewijs, is het expliciet, oordeelkundig en consciëntieus gebruikmaken van het beste beschikbare bewijs bij het maken van een keuze voor de behandeling van een patiënt. Maar past deze benadering binnen de eisen die het gezondheidsrecht aan hulpverleners stelt?...

Bij gelijkwaardige behandelopties bepalen arts en patiënt via shared decision making (SDM) samen de persoonlijk beste keuze. Wat gelijkwaardige keuzes zijn, daarover heeft de patiënt echter nog weinig te vertellen. Als patiënten de voorkeur geven aan een andere optie, dan kan er spanning ontstaan tussen patiënt en z...

Boekbespreking van 'De DSM-5 voorbij; persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ'. Het boek is geschreven om tegemoet te komen aan de dringende behoefte om een richting te vinden naar oplossingen voor diagnostiek in de psychiatrie.

Boekbespreking van de roman 'Efter' van Hanna Bervoets. het boek draait om de (fictieve) ziekte Love Affection Disorder (LAD) – een verslaving aan liefde. In Efter wordt LAD neergezet als een aandoening die officieel is opgenomen in de DSM V (‘appendix-II’), en daarmee een stoornis is.

Drs. Mary Biezeman-Roest schrijft een recensie over het boek 'De kwetsbare patiënt' van Paul Goderis.