Welkom

In mijn werk als verpleegkundige in de acute psychiatrie ben ik betrokken bij gesprekken tussen artsen en patiënten ter afstemming van de behandeling. Deze gesprekken roepen vragen bij mij op. Het perspectief van de patiënt wordt gehoord, maar wordt er ook geluisterd? Welke vooronderstellingen liggen ten grondslag a...

Dit artikel behandelt twee manieren waarop het perspectief van mensen met een ernstige verstandelijke beperking betrokken kan worden bij de ethische reflectie binnen moreel beraad: vertegenwoordiging door naasten en een dialoog met deze cliënten zelf. Beide opties worden nader onderzocht.

Waardering van ervaringen, sensaties en andere bronnen van niet-talige, niet-rationeel uitlegbare kennis is een relevant discussiepunt als het gaat om het bedrijven van ethiek. Auteurs Verhagen, Krijnen en Dingemans raken deze punten expliciet dan wel zijdelings aan in hun bijdragen aan deze uitgave van TGE.

Deze coronapandemie laat ontegenzeggelijk een onuitwisbare indruk achter op patiënten en hun dierbaren, maar ook op de betrokken zorgwerknemers, beleidsmakers, politici, en zelfs ver buiten het medische domein, op ons als maatschappij als geheel. Met dit artikel proberen we een handreiking te bieden aan instellingen...

De probleemstelling van een optimale allocatie van schaarse middelen beperkt zich niet tot louter economisch-theoretisch gedachtengoed. De COVID-19 pandemie zal artsen mogelijk voor loodzware beslissingen stellen. Daarom zijn voorgaande, ethisch onderbouwde afspraken op het vlak van medische triage van immens belang.

De roadmap 'Groeien in deugddoende zorg' kwam tot stand naar aanleiding van het project ‘Ruimte voor relaties: ethisch verantwoorde zorg voor woonzorgcentra’. Deze roadmap wil woonzorgcentra inspireren om een dynamiserend zorgethisch beleid te ontwikkelen waarin ruimte wordt gemaakt voor relaties.

Bespreking van Eeckman E: Balanceren tussen macht en onmacht. Patient empowerment als grondslag voor gelijkwaardigheid in de relatie patiënt-arts, door Donald van Tol

Bespreking van Centrum voor Ethiek en Gezondheid: Gezondheidsapps en wearables, de ethiek van e-health deel 1, door Lambèr Royakkers

Bespreking van Klugman CM & Lamb EG (eds.): Research Methods in Health Humanities, door Jelle van Gurp

Bespreking van Dooms A & Gabriels K: Van Melkweg tot moraal. Wetenschap en verwondering, door Karin Janssen van Doorn

Bespreking van Gabriels K: Regels voor robots. Ethiek in tijden van AI, door Trijsje Franssen

Redactioneel bij TGE nr. 1, jaargang 30, 2020

Consequentiemodellen bij het toewijzen van schaarse organen hebben als gemeenschappelijk kenmerk dat zij aan iemands keuze om al dan niet donor te zijn consequenties verbinden. Dit artikel onderzoekt op basis van zowel vakliteratuur als populaire literatuur welke argumenten gebruikt worden in de morele verdediging v...

Quid pro quo bij orgaandonatie: moreel goed verdedigbaar
Reactie op ‘Voor wat hoort wat?’

Reeds in de wetsgeschiedenis van de Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding geldt de schriftelijke wilsverklaring, zoals bedoeld in art 2 lid 2 Wtl, als problematisch wanneer het gaat over euthanasie bij gevorderde dementie. In dit artikel worden cruciale onderwerpen in de parlementaire beha...

Het lijden dat men vreest en de arts-patiëntrelatie
Reactie op ‘Dementie en euthanasie’ en Nawoord auteurs

De implementatie van nieuwe zorgtechnologieën beïnvloedt het handelen van zorgverleners, zorgvragers en hun naasten en de relatie tussen hen. In dit artikel worden waarden in kaart gebracht bij het gebruik van technologie in de zorgpraktijk.

Casus Anorexiapatiënt, gevolg door 3 commentaren uit de praktijk

Naar aanleiding van signalen uit de praktijk heeft de Commissie Ethiek en Recht van de Gezondheidsraad een ongevraagd advies inzake vertegenwoordiging uitgebracht over knelpunten ervaren bij de vertegenwoordiging van patiënten.

Bespreking van de handreiking en e-learning ontwikkeld voor GGZ zorgverleners door de Johannes Wier Stichting (JWS).

Leestafel van Wiekens CJ & Jukema JS (red.). Healthy ageing. Het ondersteunen van gezondheid gedurende de levensloop, door Hanneke van der Meide

Leestafel van Denise Robbesom: Werken aan trage vragen. De woorden van Harry Kunneman, door Erik Olsman.

Leestafel van het boek van Bart Cusveller: Ethiek voor verpleegkundigen. Omgaan met morele issues in de zorg, door Mirjam Houtlosser

Besprekingen van het boek 'Research Methods in Health Humanities' (edited by Craig M. Klugman and Erin Gentry Lamb) en van Bert Keizer: 'Reis om de dood. Van As tot Ziel' door Jelle van Gurp

Eten is niet alleen voeding. Wat wij eten, hoe wij eten, met wie wij eten en wat wij erbij denken en doen als wij eten of niet eten, het hangt samen met onze geschiedenis, onze cultuur, ons zelfbeeld en onze identiteit. Zeg mij wat u eet, en ik zal u zeggen wie u bent.

Het is belangrijk aandacht te schenken aan gezondheid bij voeding, maar gezondheid dient absoluut niet de allesoverheersende waarde te zijn. Goed eten, de daarbij horende voedselvaardigheden en goed leven worden geschaad door een overmatige aandacht voor gezondheid.

In de vroegmoderne geneeskunde rond 1700 speelde diëtiek of voedingsleer ook al een belangrijke rol. Er waren weinig effectieve geneesmiddelen en gezondheidszorg voorhanden, dus voeding was belangrijk voor het behoud en herstel van de gezondheid voor alle lagen van de bevolking. In dit artikel wordt betoogd dat smaa...

Dat je voedings- en beweegpatroon van invloed zijn op je gezondheid is de meeste mensen bekend. Wie structureel te veel eet en te weinig beweegt loopt een grotere kans op hart- en vaatziekten, diabetes en andere gezondheidsklachten. Tot voor kort was er weinig directe bemoeienis van artsen met leefstijlpatronen. Maa...

Een interview met Saïda Aoulad Baktit, als Islamitisch geestelijk verzorger en Intercultureel consulent verbonden aan het Radboudumc in Nijmegen.

Aandacht en eetgedrag zijn nauw met elkaar verbonden. Wat gebeurt er als we op een meditatieve manier stilstaan bij de betekenis en smaak van eten? En kan aandacht helpen in de strijd tegen overgewicht? Aandacht voor voeding is in. Kijk maar eens hoeveel kookprogramma’s er op televisie zijn.

Het is inmiddels 15 jaar geleden dat filmmaker Morgan Spurlock zichzelf ziek at aan fast food in zijn documentaire 'Super Size Me' (2003). Die documentaire betrof een zelfonderzoek naar de schadelijke effecten van fastfood: 30 dagen lang at Spurlock drie maaltijden bij de McDonald's, stopte met sporten, en beperkte ...

We kennen allemaal wel het begrip Positieve Gezondheid: niet de ziekte, maar een betekenisvol leven van mensen staat daarin centraal. Regie en zeggenschap houden over de kleine dingen in het dagelijks bestaan dragen bij aan een kwalitatief waardevol leven. Denk maar aan het zelf kunnen bepalen wanneer je naar bed ga...